Системаи рушди илми ҳуқуқ ҳамчун манбаи маърифати ҳуқуқӣ

Азорабекова Ширингул Мамадмуродбековна - Ходими илмии шуъбаи таърих, мардумшиносӣ ва бостоншиносии Институти илмҳои гуманитарии ба номи академик Б. Искандарови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон.

Системаи  рушди илми ҳуқуқ ҳамчун манбаи маърифати ҳуқуқӣ

      Инъикоси фаъолияти системаи ҳуқуқӣ ва қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар замони истиқлолият яке аз мавзуҳои мубрами ҷомеаи муосир ба шумор меравад, зеро маҳз тадқиқотҳои олимон дар ин раванд барои рушди тарбияи ҳуқуқӣ дар ҷомеа мусоидат мекунанд. Вобаста ба ин, эълон шудани соли 2024 аз тарафи Пешвои миллат ҳамчун соли маърифати ҳуқуқӣ дар назди системаи тарбияи ҳуқуқӣ вазифаҳои навро мегузорад ва яке аз онҳо ин ҷустуҷуи роҳ, усул, метод ва тарзҳои ба амалбарории ҳуқуқи давраи муосир мебошад. Вобаста ба мақсади амалисозии ҳуқуқҳои шаҳрвандон ва фаъолияти системаи ҳуқуқӣ дар самти кор бо ҷавонон тағриби меъёрҳои Конститутсияи Ҷумхурии Точикистон, Эъломияи умумии ҳуқуқи башар (аз 10.12.1948), Конвенсияи Созмони Миллали Муттахид, Конститутсияи Точикистон (аз 6.11.1994), Конуни Ҷумхурии Точикистон «Дар бораи муроҷиати шахрвандон», кодексҳои соҳавӣ ва дигар санадхои меъёри ҳуқуқӣ нақши асосӣ доранд. Дар пешгуфтори Конститутсияи Ҷумхурии Точикистон омадааст, ки халқи Тоҷикистон «қисми ҷудонашавандаи ҷомеаи ҷаҳон буда, худро дар назди наслҳои гузашта, ҳозира ва оянда масъул ва вазифадор дониста, таъмини соҳибихтиёрии давлати худ ва рушду камоли онро дарк намуда, озодӣ ва ҳуқуқи шахсро муқаддас шумурда, баробарҳуқуқӣ ва дўстии тамоми миллату халқиятҳоро эътироф карда, бунёди ҷомеаи адолатпарварро вазифаи худ қарор дода, ҳамин Конститутсияро қабул ва эълон менамоем».

      Дар асоси моддаи аввал, Конститутсия Тоҷикистон ҳамчун давлати соҳибихтиёр, демократӣ, ҳуқуқбунёд, дунявӣ, ягона ва иҷтимоӣ эълон гардида, хусусиятҳои давраи нави давлатдории Ҷумхурии Точикистонро инъикос менамояд. Ҳадафи асосӣ ва ниҳоии Конститутсия ин ташаккули ҷомеаи шаҳрвандӣ, таъмини ҳифзи ҳуқуқи озодиҳои инсон ва шаҳрванд, кафолати дахлнопазирии шахс, фароҳам овардани шароит барои гуногунандешӣ, озодии сухан, кафолати дахолатнопазирии моликият, фаъолияти озодии иктисодӣ ва ҳифзи иҷтимоӣ мебошад. Вобаста ба ин меъёрҳо, дар мамлакат қонун ва санадҳои нав қабул шуданд ва ҳамвора дар соли 2006 бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар заминаи Шўъбаи давлат ва ҳуқуқи Институти фалсафа ва ҳуқуқи Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, Институти давлат ва ҳуқуқи Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсис дода шуд. Бо кӯшиши олимони соҳаи ҳуқуқи Тоҷикистон ба монанди академик Ф.Т. Тоҳиров, професорон Р.Ш. Сотиволдиев, И.Б. Буриев ва дигар олимон номгўи китобҳои ҳуқуқӣ ва барномаҳои таълимӣ ба тасвиб расиданд, ки дар инкишофи илми ҳуқуқ ва беҳбудии раванди тарбияи ҳуқуқӣ саҳми калон гузоштанд.

      Таҳлилҳо нишон медиҳанд, ки дар давраи соҳибихтиёрии Ҷумҳурии Тоҷикистон инкишофи илми ҳуқуқ асоснок ва устувор рушд намуда, заминаҳои ҳуқуқии давлатдории тоҷикро барпо намуд ва ин ҳамчун системаи илм муносибатҳои нави ҷамъиятии сиёсӣ, иқтисодӣ, иҷтимоӣ, фарҳангӣ, молу мулкӣ ва дигар соҳаҳоро фаро гирифт. Инчунин фаъолияти олимон эътибори аҳолиро ба илми ҳуқуқ баланд бардошта, дар масъалаҳои тайёр ва тарбияи кадрҳои ҳуқуқӣ, такмили фаъолияти мақомоти ҳифзи ҳуқуқ, инкишофи илми ҳуқуқшиносӣ ва тарбияи олимони соҳаи ҳуқуқ нақши босазо гузошт.

ПРАВОВОЕ ПРОСВЕЩЕНИЕ – ОСНОВНОЙ ФАКТОР ФОРМИРОВАНИЯ И РАЗВИТИЯ ПРАВОВОГО ГОСУДАРСТВА.

Сабоиева Джамила Саломатшоевана – научный сотрудник отдела социально-экономических Исследований Бадахшана Института гуманитарных наук имени акдемика Б. Искандарова Национальной академии наук Таджикистана.  

ПРАВОВОЕ ПРОСВЕЩЕНИЕ – ОСНОВНОЙ ФАКТОР ФОРМИРОВАНИЯ И РАЗВИТИЯ ПРАВОВОГО ГОСУДАРСТВА.

«Повышение уровня правового просвещения населения является основным фактором становления правового государства, гражданского общества и обеспечения верховенства права».

Эмомали Рахмон

       На данном этапе своего развития Республика Таджикистан нуждается в правовом регулировании и правовом просвещении своих граждан. Таким образом, правовое просвещение считается одним из важнейших направлений политики Правительства республики и составляет основу построения гражданского общества, которое берет свое начало из Конституции Республики Таджикистан.       

        В первую очередь мы должны определить, что такое правовое просвещение и что означает правовое воспитание?

       Правовое просвещение представляет собой распространение в обществе знаний о праве и разъяснение положений действующих нормативных правовых актов, а также практики их применения в целях формирования убежденности в необходимости соблюдения законов и предупреждения правонарушений. Что касается правового воспитания, то в юридической доктрине выделяются следующие формы правового воспитания: правовое обучение, правовая пропаганда, юридическая практика и повседневный опыт, самовоспитание. 

       Какую же роль играет правовое просвещение в обществе?

       В современном обществе правовое воспитание приобретает все более важное значение, поскольку от правовой воспитанности граждан в прямой зависимости находится успех всестороннего реформирования  общества, что становится особенно важным для претворения в жизнь идеи  правового государства.

     Следует подчеркнуть, что формирование правового государства невозможно без развития образования и правового просвещения. Потому, что право является сутью любых общественных отношений в правовом государстве и обеспечивает верховенство закона и определенную правовую систему.   

      В действительности, право должно служит интересам всех людей без исключения, обеспечивать средства организации, стабилизации и развития общественных отношений. При этом общая социальная сущность права конкретно выражается в его понимании как меры свободы. Человек действует свободно в пределах своих прав, и закон защищает свободу человека от любых негативных действий.

       Каждый гражданин должен беспрекословно выполнять законы своей страны, а закон должен защищать права своих граждан. Для этого каждый гражданин страны обязан знать свои права. Следовательно, повышение правового просвещения граждан считается одной из важнейших и первоочередных задач стран, вставших на путь построения демократического и правового государства. Первая статья действующей Конституции содержит черты суверенитета, демократии, верховенства закона, светскости и единства Республики Таджикистан. Таким образом, правовое просвещение является ключевой ролью в демократическом обществе и обеспечении верховенства закона и порядка.

      Президент Республики Таджикистан, Лидер нации Эмомали Рахмон в своем очередном послании объявил 2024 год «Годом правового просвещения» по случаю 30-летия принятия Конституции Республики Таджикистан, целью которого является просвещение граждан их прав и обязанностей.

       Наличие высокого уровня юридического образования является своего рода гарантией создания суверенного, демократического, правового, светского, социального и единого государства, в котором уважают не только правовые, но и нравственные ценности. Высокий уровень правовых знаний является основой демократического общества и показателем зрелости правовой системы. Это фактор, влияющий на регулирование всех процессов жизнедеятельности, поддерживающий объединение граждан, всех социальных групп и укрепление правопорядка в обществе. Одним из элементов правового воспитания является соблюдение закона и определение законодательных норм страны в повседневной практике, что приведет к желаемому результату повышения правовой культуры населения. Уважение закона является одним из основных требований правового общества, эффективного функционирования политической и правовой системы.

       Следовательно, обеспечение безопасности страны, стабильности общества и безопасности личности обязывает каждого из нас быть вооруженным современными знаниями, осознавать геополитические игры сверхдержав мира и региона, более чем раньше – даже со времён гражданской войны и действовать и добиваться успехов в достижении национальных целей.

      Объявление 2024 года «Годом правового просвещения» следует считать новым этапом развития общества. За годы независимости  Республика Таджикистан прошла сложные этапы своего развития, успешно преодолев последствия гражданской войны и перейдя на новый этап развития и созидания. Президент республики смог найти устойчивое положение во влиятельных международных сообществах. Были приняты ряд документов  и законов, отвечающих требованиям времени. Благодаря всем этим нелегким трудам, сейчас пришло время, чтобы право стало основой жизнедеятельности  и дальнейшего развития общества нашей республики.

Зодрӯзатон муборак, устоди гиромиқадр!

Табрикот ба муносибати зодрӯз

Имрӯз яке аз олимони шинохтаи соҳаи адабиёти тољик, доктори илми филология, директори Институти илмҳои гуманитарии ба номи академик Б. Искандарови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Қаландариён Ҳоким Сафар зодрӯз доранд. Устоди гиромӣ дар ҷодаи илми тоҷик як қатор дастовардҳои назаррасро ноил гардида, дар тарбияи насли наврас, дар самти аз худ намудани донишҳои замонавӣ, ватандўстиву ватанпарварӣ, садоқат ба Ватан саҳми арзандаеро гузошта истодаанд.

Дар пешбурд ва рушди фаъолияти Институти илмҳои гуманитарии АМИТ саҳми Қаландариён Ҳоким Сафар низ бемислу монанд буда, самимияту инсондўстии ӯ сабаб гардидааст, ки дар миёни коллективи ин муассиса қадру эҳтироми хосаеро ба даст овардаанд.

Ба шарофати маҳорати касбӣ ва кордонӣ, таҷрибаи чандинсола ва муносибати босалоҳият бо кормандон Институти номбурда ба пешрафтҳои муайяни илмӣ ноил шуда истодааст. Аз ин рў коллективи ИИГ АМИТ боварии комил дорад, ки таҳти роҳбарии Қаландариён Ҳоким Сафар маркази мазкури илмии Бадахшон минбаъд ҳам қадамҳои устувору муассир дар пешбурди илми тоҷик хоҳад ниҳод.

Ва имрўз бо камоли эҳтироми беандоза тамоми коллективи Институт аз фурсати муносиб истифода бурда, мехоҳад роҳбари кордон, устоди муҳтарамро табрику таҳният гӯяд. Бигузор ҳамаи нақшаю лоиҳаҳои Шумо амалӣ гарданду, муваффақият дар корҳоятон ҳамеша ҳамроҳ бошад! Бигзор дар паҳлуи Шумо ҳама вақт нафарони боэътимод зиёдтар бошанду фаъолияти ҳаррӯзаатон мояи сарбаландиву сарфарозии Шумо гардад! Ба Шумо фатҳи қуллаҳои навини илмӣ, оромиву осудагӣ, саломатии бардавом ва бахту саодати оилавиро таманно дорад!

Зодрӯзатон муборак, устоди гиромиқадр!

МАН БА БАЛАНДҲИММАТИИ ИН ШАХС ҲАСАД МЕБАРАМ

Варқа Охонниёзов

МАН

БА БАЛАНДҲИММАТИИ ИН ШАХС ҲАСАД МЕБАРАМ

   Қаландариён Ҳоким Сафар аз ангуштшумор афроде дар зиндагии ман мебошад, ки ҳамеша дар хаёл ва дуоҳои ман ҳастанд, ба ин маъно, ки ҳамеша дил мехоҳад онҳоро бинад ва агар набинад ҳам, тасаввур кунад, ки онҳо дар қатори ман ва ҳамроҳи ман ҳастанд. Ба як сухан, ӯ узви хонавода ва ҷузви ҳаёти ман аст. Ман низ узви хонаводаи ӯ будам ва ҳастам, зеро падари меҳрубонаш Сафарбек Қазақов бар ман, ба маънои аслиаш, ҳаққи устодӣ доштанд. Аввалан, Сафарбек барои каминаи камтарин адабиёти тоҷикро ба ҳангоми таҳсилам дар мактаби миёна тадрис мекард ва дуюм, он шахси бузургдил барои ман чун устоди шоҳмот муаммоҳои ин бозии шоҳонаро меомӯхт. Албатта, ман дар ҷодаи шоҳмот ба ҷуз аз бозиҳои алоҳида дар сатҳи ноҳияву вилоят ва баъдтар дар Донишгоҳ, пешрафте накардам, вале муҳим ин буд, ки он марди шариф ба маҳорати ман бовар дошт ва ҳар чӣ аз олами шоҳмот медонист, бароям омӯхт. Ман мафтуни тадрис ва дилдодаи маҳорати ӯ будам.

   Воқеъан, хонаводаи Ҳоким дар миёни мардум аз хонаводаҳои сазовори эҳтиром буд ва ҳаст, зеро қиблагоҳашон, чунон ки зикри хайрашро кардам, аз пешқадамтарин омӯзгорони диёр маҳсуб мешуд. Ӯро хурду калон ҳурмати зиёд мекарданд ва дар кашфи бисёре аз маънову мазмуни ашъори дар миёни мардум роиҷбуда ба вай муроҷиат мекарданд. Кулли суннату маросими мардуми Кӯҳистон саршор аз дуо, шеър ва ривояту қиссаҳо ба забони ноби тоҷикӣ мебошад ва аз ин сабаб, одамони башуморе буданд, ки ба ҳангоми иҷрои ин суннатҳо мафҳуми ин ё он шеъру дуову ривоятро ба мардум мекушоданд. Сафарбек барои ҳамин гуна ашхос ба ҳайси як фарҳанг ва як қомус ҳамеша дар хизмат қарор гирифта буд.

   Пушти модарии Қаландариён Ҳоким на камтар аз пушти падариаш аст, балки қавитар дар донишу бинишу хизматашон. Модари меҳрубонаш фарзанди бародари Ҷамшед Шанбезода аст, Ҷамшеде, ки як умр сарсупурдаи забони модарӣ ва тамаддуни миллӣ буд. Ҷамшеде, ки барои адабиёти тоҷик  зиёда аз 10 маҷмӯаи шеър, саҳеҳтарин Куллиёти ғазалҳои Ҳофиз, осори Эраҷ Мирзо, муҷалладҳои 4-ум ва 6-уми достонҳои дилангези “Ҳазору як шаб” ва ҳамчунон, барои тамаддуни миллӣ шоире чун Ҳайрат Шанбезода ва барои маорифи миллӣ профессоре чун Хусрав Шанбезодаро тақдим намуда буд. Хизматҳои давлативу сиёсии ин шахси накӯном аз ҳадд бешанд ва дар ин бора мақолот ва осоре зиёде ба табъ расидааст ва боз ҳам таҳия хоҳад шуд.

   Қаландариён Ҳоким Сафар маҳз дар чунин муҳит тарбият ёфт ва аз чунин фарҳанг ғизо гирифт. Натанҳо ӯ, балки ҳамаи фарзандони ин хонавода дар чунин фазо ба камол расиданд ва ба фикри ин ҷониб, дар баробари падар, ки тимсоли хазинаи маърифат барояш маҳсуб меёфт, барои Ҳокими ҷавон бародараш Тоҳир Қаландаров улгӯи зиндагӣ ва намунаи сарсупурдагӣ дар роҳи илм буд ва мемонад. Тоҳир Қаландаров имрӯз аз пешқадамтарин олимони тоҷик дар ҳудуди Федератсияи Россия мебошад, ки таърих ва фарҳанги миллиамонро барои ин кишвари сермиллат ва гуногунтамаддун муаррифӣ менамояд.

   Агарчи замони таҳсил дар мактаби миёна барои Қаландариён Ҳоким ба оромтарин даврони Шӯравӣ рост омада бошад, вале даврони донишҷӯӣ ва нахустин солҳои пажӯҳиш барояш осон даст надод. Ӯ дар замоне ба Донишгоҳ дохил шуд ва онро хатм кард, ки дар мамлакат яъсу ноумедӣ ҳукмфармо буд. Бовуҷуд, агар хато накунам, Ҳоким ва ҳамсабақонаш аз беҳтарин шогирдони Донишгоҳи давлатии Хоруғ буданд ва имрӯз пешсафтарин шаҳрвандон дар тарғиб ва таҳкими сиёсати ҳадафраси Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба шумор меоянд. Воқеъан, доктор Қаландариён Ҳоким Сафар муовини Раиси Ҳаракати Ваҳдати миллӣ дар ВМКБ буда, барои поси Ваҳдат ва Сулҳи Ватан ба тариқи шабонарӯзӣ дар хизмат ба по аст.

   Қаландариён Ҳоким олим аст, олиме, ки ба ҳар як масъалаи илм дид ва назари худро дорад. Ӯ олимест, ки пеш аз ҳама аз худ талаб мекунад, аз истеъдоди худ мепурсад, аз дониши худ интиқод мекунад. Ӯ андар пажӯҳиш бо худ ҷадала дорад, бо худ дастбагиребон аст. Тақлидро намеписандад, на дар таҳлил ва на дар таҳқиқ. Ҳар чизе, ки мегӯяду менависад, андеша ва моли шахсии ӯст. Суханро бе далел намегӯяд ва осорро бидуни андешаи нав ва бикр намеофарад. Дар ҷодаи илм ҳам меофарад ва ҳам тарбият мекунад. Дар баробари офариниши осори илмӣ (мавсуф муаллифи 5 рисолаи илмӣ, 160 мақолаҳои илмӣ ва илмӣ-оммавӣ ва муҳарриру мураттиби маҷмӯаҳои зиёд аст), олим ба омода намудани кадрҳои илмӣ низ иштиғоли ҷиддӣ дорад ва таҳти роҳбарии ӯ қариб 10 нафар шогирдон рисолаҳои номзадӣ ва докториашонро ҳимоя намуда, имрӯз дар хизмати мардум қарор доранд.

   Дар баробари шуғли асосиаш, ки пажӯҳиш аст, ба эҷоди санъати нафис, яъне шеър ҳам мароқ дорад. Дар эҷоди шеър, ки аксар ба забони модарӣ меофарад, низ услуби хосса дорад ва бештар мазмунгаро аст на шаклгаро. Шеъраш ифшогари масъалаҳои фалсафӣ аст, аз ин рӯ барои хотири сабуки хонандаи имрӯз вазнинӣ мекунад.  

   Мудирияти хуб (менеҷмент) ва роҳбарии дуруст аз малакаҳои модарзод ва албатта, натиҷаи заҳаматҳои мудаввоми Қаландариён Ҳоким маҳсуб мешаванд. Ҳанӯз мудири кафедраи забонҳои хориҷии Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон (ҳозир Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон) буданаш, ҳамкорон ва роҳбарони мустақимаш аз малакаи хуби роҳбарии ӯ розӣ буданд. Малакаи мудирияти оқилона ва роҳбарии одилонаи Қаландариён Ҳоким Сафар ҳангоми мудири шуъбаи адабиёт ва баъдтар муовини директори Институти забон ва адабиёти ба номи Рӯдакӣ буданаш вирди забонҳо гашт. Инро ба назар гирифта, роҳбарияти Академия ӯро ба вазифаи директори Институти илмҳои гумантарии ба н. Б. Искандарови АМИТ таъйин намуд. Инак панҷуним сол аст, ки доктор Қаландариён Ҳоким Сафар ба ҳайси директори ин муассисаи илмӣ фаъолият дорад.

   Институти илмҳои гуманитарӣ зодаи Истиқлоли кишвар аст, зеро он 9-уми сентябри соли 1991 таъсис ёфта буд. Дар муддати зиёда аз сӣ соли фаъолияташ ин Институт корҳои зиёди пажӯҳиширо анҷом дод ва осори зиёди тадқиқотиро рӯи чоп овард. Аммо муболиға нахоҳад шуд, агар гӯям, ки маҳсули илмии панҷ соли охири Институт аз маҳсули бистуҳафтсолаи он ба маротиб зиёд аст. Дар давоми панҷ соли охир зиёда аз бист асари илмӣ дар ҷодаи забон, фолклор, адабиёт, таърих, фалсафа, мардумшиносӣ ва иқтисоди кишвар рӯи ҷоп омада, ҳарсола 5-6 конфронсҳои сатҳи минтақавӣ ва миллӣ баргузор мегарданд. Ходимони Институт ҳамвора дар конфронсҳои миллӣ ва байналмилалӣ бо маърӯзаҳои пухтаи илмӣ ширкат меварзанд ва сазовори эҳтмрому арҷгузорӣ мегарданд. Институти илмҳои гуманитарӣ таҳти роҳбарии Қаландариён Ҳоким Сафар ҳамасола аз пешсафтарин муассисаҳои илмии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дониста мешавад.

   Ва билохира, Институти илмҳои гуманитарӣ аз зумраи он муассисаҳои илмӣ дар ҳудуди Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон ба шумор меояд, ки дар густариш ва таҳкими сиёсати сулҳофару сулҳгустари Пешвои миллат саҳми махсус дорад. Ходимони ин бргоҳи илм пайваста тавассути воситаҳои ахбори омма баромаду маърӯзаҳоро оид ба масъалаҳои мубрами ҳаёт ироа менамоянд ва мардумро аз ҳаёти сиёсиву фарҳангии кишвар огоҳ месозанд. Худи роҳбари Институт бошад ҳамвора дар миёни мардум ба шарҳу тафсири паём ва муроҷиатҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон машғул аст ва инро вазифаи пуршарафи худ медонад. Дар баробари ин, қариб ҳар сол бо талош ва зери назари доктор Қаландариён Ҳоким Сафар маҷмӯаҳои суханрониҳо ва паёмҳо, инчунин маҷмӯи мақолаҳои ходимони Институт дар хусуси паёмҳои Пешвои миллат аз чоп мебароянд, ки аз осори саримизии аҳли зиёи Бадахшон маҳсуб мешаванд.

   Дар симо ва шахсияти Қаландариён Ҳоким Сафар илму амал, маърифату рафтор ва ҳиммату шикастанафсӣ созгори ҳамдигар омадаанд, ки хоси на ҳар одаму ҳар олим аст. Ӯро ҳасад ба ҷуз аз ба илм, ба чизи дигар нест ва ӯро ҳавас ба ҷуз ба ҳимматбаландӣ, ба чизи дигар набудааст. Ман ба ин хислати фариштагӣ ва ҳиммати ҷавонмардонаи ӯ ҳасад мебарам.

   Хизматҳои доктор Қаландариён Ҳоким Сафар барои илму фарҳанг ва бедории тафаккури худшиносии миллӣ кам нестанд. Аз ҷониби дигар, он қудрату истеъдод ва шӯру шавқи хизмате, ки ӯ дорад тамомнашаванда аст ва масуф ҳанӯз имкониятҳои зиёде барои хизмати сазовартару шоистатар ба Ватан ва Миллат дорад.

Устоди азиз Қаландариён Ҳоким Сафар!

Мо барои Шумо, чи дар ҳаёти фардӣ ва чи дар фаъолияти илмиву ҷамъиятӣ ҳанӯз ҳам бурдбориҳо ва натиҷаҳои мондагорро орзу дорем. Шумо чилуҳашт соли дигар доред барои хизмат ба миллату Ватан ва таҳлилу таҳқиқи илм.  Умратон бардавом ва шодии умратон бепоён бод!