Иштироки Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Конфронси байналмилалӣ дар мавзӯи об дар Созмони Миллали Муттаҳид

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, пешвои миллат Эмомали Раҳмон аз 22 то 24 марти соли ҷорӣ дар Конфронси байналмилалӣ дар мавзӯи об дар Созмони Миллали Муттаҳид иштирок намуд. Ёдовар мешавем, ки Конфронси оби СММ дар шаҳри Ню-Йорк пас аз 46 сол бори аввал таҳти раисии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Подшоҳии Нидерланд баргузор шуд. Дар маросими ифтитоҳӣ ва пӯшидашавии Конфронси СММ оид ба баррасии ҳамаҷонибаи миёнамӯҳлати Ҳадафҳои Даҳсолаи байналмилалии амал «Об барои рушди устувор, солҳои 2018-2028» Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон суханрони ва такид карданд,ки аллакай соли 1999 Тоҷикистон аз минбари Созмони Милали Муттаҳид бо ташаббуси аввалини эълон шудани соли 2003 Соли байналмилалии оби тоза баромад карда буданд.Сипас, бо ташаббуси кишвари мо соли 2013 “Соли ҳамкорӣ дар соҳаи об”, солҳои 2005-2015 ва 2018-2028 мутаносибан даҳсолаҳои байналмилалии амал “Об барои ҳаёт” ва “Об барои рушди устувор” эълон гардид ".

Моҳи декабри соли гузашта Ассамблеяи Генералии Созмони Милали Муттаҳид бо ташаббуси навбатии мо Қатъномаи дахлдор қабул кард, ки соли 2025-ро Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо эълон мекунад.

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, пешвои миллат Эмомали Раҳмон дар маросими ифтитоҳӣ Конфоронс қайд намуд, ки дар чаҳорчӯби Созмони Милали Муттаҳид, аз ҷумла дар ҷараёни татбиқи Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо, ки Маҷмаи Умумии Созмони Милали Муттаҳид моҳи декабри соли гузашта бо ибтикори Тоҷикистон эълон карда буд, мо талошҳои ҳамаҷонибаи худро барои ҳалли мушкилоти об идома хоҳем дод.Дар ин замина дар соли 2025 дар Душанбе конфронси байналмилалии сатҳи баланд оид ба ҳифзи пиряхҳоро баргузор хоҳем кард.

Инчунин Президенти мамлакат Эмомали Раҳмон даъват ба амал овард,ки Конфронси навбатии Созмони Милали Муттаҳид оид ба об дар соли 2028 дар поёни Даҳсолаи байналмилалии амал оид ба захираҳои об дар Тоҷикистон баргузор карда шавад.

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар маросими пӯшидашавии Конфронси оби СММ оид ба баррасии миёнамуҳлати фарогири татбиқи Даҳсолаи байналмилалии амал “Об барои рушди устувор”, солҳои 2018-2028 изҳор доштанд, ки “Ин се рӯз дар ҳақиқат моро неруи наве бахшид: мо аҳли ҷаҳонро ба шаҳри Ню-Йорк овардем, акнун мо метавонем амалҳои таҳиягардидаи муштаракро дар соҳаи об ба ҷаҳон расонем”.

Дар доираи иштирок дар Конфронси оби СММ Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, пешвои миллат Эмомали Раҳмон дар чорабиниҳои "Харитаи роҳ 2025: Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо"; чорабинии "Об моро муттаҳид мекунад";дар маросими ифтитоҳи намоишгоҳи «Таърихи рушди Тоҷикистон» дар қароргоҳи СММ; дар маросими супоридани тӯҳфаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Созмони Милали Муттаҳид низ суханронӣ кард.

Дар хотима бояд қайд кард, ки ташаббусҳои роҳбарияти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи об, ки аз ҷониби СММ дастгирӣ ёфтаанд, аз сатҳи омӯзиш ба татбиқи амалии ҷомеаи ҷаҳонӣ гузаштанд. Якҷоя ин ташаббусҳо ба эҷоди стратегияи нави башарият ва таъмини зиндагии шоиста барои сокинони сайёра нигаронида шудаанд.

Сарходими илмии шуъбаи  

тадкикоти иҷтимоию иктисодии

Институти институти илмҳои 

гуманитарии ба номи академик

Баҳодур Искандаров

доктори  илмҳои иктисодӣ                                                   Ҷонмамадов Ш.Б.    

ПИРӮЗӢ АЗ ИТТИФОҚ ХЕЗАД

Бо ташаббусҳои оқилонаву дурбинонаи Пешвои муаззами миллат, Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз соли 2018 ин ҷониб Тоҷикистони кучаки мо аз минбари баланди Созмони Милали Муттаҳид барои ҷаҳониён муаррифӣ шуда истодааст.

Бисту дуюми марти соли 2018 дар рӯзи байналмилалии захираҳои об татбиқи ташаббуси чоруми ҷаҳонии Пешвои миллат дар соҳаи об « Даҳсолаи байналмилалии амал «Об барои рушди устувор, солҳои 2018-2028» бо иштироки сарвари давлат, Ҷаноби Олӣ муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Маҷмааи умумии Созмони Милали Муттаҳид расман оғоз гардид, ки дар ин бора Пешвои миллат дар Паёми худ ба Маҷлиси Олии Ҷумурии Тоҷикистон аз 26 декабри оли 2018 чунин иброз доштанд:

«Соли 2018 дар аёми таҷлили ҷашни Наврӯзи байналмилалӣ ва Рӯзи ҷаҳонии об-22 март раванди татбиқи ташаббуси нави глобалии мо- Даҳсолаи байналмилалии амал «Об барои рушди устувор, 2018-2028» расман оғоз гардид».

Дар ин замина бо пешниҳоди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон соли 2025 ҳамчун «Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо» эълон гардид. Бинобар ин мутобиқи қатъномаи Маҷмаи Умумии Созмони Милали Муттаҳид 21 март ҳамчун “Рӯзи ҷаҳонии пиряхҳо” муайян гардида, аз соли 2025 дар саросари ҷаҳон се рӯз, аз 21 то 23 март ҷашнҳои вобаста ба об, яъне Рӯзи пиряхҳо, Рӯзи захираҳои об ва Рӯзи обуҳавошиносиро таҷлил хоҳад кард.  

Қобили зикр ва ифтихор аст, ки солҳои пеш, агар бештари мамолики дунё шояд, ки дар бораи кишвари мо маълумот андаке доштанд, дар даврони на чандон тӯлонии истиқлолияти давлатӣ Тоҷикистонро бо сарварии хирадмандонаи Ҷаноби Олӣ муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар тамоми дунё мешиносанд ва ташаббусҳои ӯро дастури амал қарор медиҳанд.

Ҳарчанд пешниҳоди Президенти кишвар ба Созмони Милали Муттаҳид дар мадҳи аввал ҳамчун ба об ва ҳифзи пиряхҳо равона шуда бошад, вале аз тарафи дигар онҳо як ҷаҳон маъниро таҷассум мекунанд.

Бо ин пешниҳодҳо Пешвои миллат сарони давлатҳои абарқудратро ҳушдор медиҳад, ки бидуни нишон додани қудрат ба тариқи силоҳ, ҷанг ва қисмати ҳудуд, башаррият ба ҳалли масъалҳое ниёз дорад, ки оқибати онҳо барои на фақкат умри инсон, балки тамоми мавҷудоти зинда низ хатари ҷиддиро эҷод мекунад.

Бинобар ин муттаҳид шудани мамолики ҷаҳон дар гириди ҳалли чунин мушкилот дӯстиву рафоқат ва ҳамкориҳои судманд тарафайнро ба бор меорад. Чунончи Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар маросими пӯшидашавии Конфронси оби СММ-2023 иброз доштанд: «Об дар ҳақиқат ҳам сарчашмаи ҳамаи мавҷудоти зинда дар олам аст.  Бинобар ин об қудрати муттаҳидсозии ҳамаи моро дорад».

Оре:

Паркандагӣ аз нифоқ хезад,

Пирӯзӣ аз иттифоқ хезад.

Хулоса Пешвои миллат бо чунин ташаббусҳои хирадмандонаи худ сарони мамолики дунёро ба сулҳу ваҳдат ва дӯстиву ҳамдигарфаҳмӣ, ба қавли худашон «Биёед мо дар атрофи об муттаҳид бошем!», даъват мекунад.

Корҳо рост кунад оқили комил ба сухан,

Ки ба сад лашкари ҷаррор муяссар нашавад.

Охонниёзов Қ.Д - ходими илмии шуъбаи фолклор ва адабиёти Бадахшони ИИГ, АМИТ 

ТАШАББУСҲОИ ОЯНДАСОЗИ ПЕШВОИ МИЛЛАТ ДАР ПЕШБУРДИ РӮЗНОМАИ ОБИ СММ (дар ҳошияи сафари кории Пешвои Миллат ба шаҳри Ню-Йорки Иёлоти Муттаҳидаи Амрико)

“Моро зарур аст, ки вобаста ба об дидгоҳи наве дошта бошем, ки дурнамои рушди захираҳои онро инъикос намуда, ҳамзамон ба таҳкими нақши захираҳои оби тоза дар рӯзномаи баъдинаи ҷаҳонӣ мусоидат кунад”.

                                       Эмомалӣ Раҳмон

Беҳтарин неъмате, ки Худованд барои инсоният ва тамоми махлуқоти зинда офаридааст, ин об аст. Об ҳаёт аст, об ободӣ аст. Об тамизиву зебогӣ аст.

   Об яке аз чор унсури табиат ба шумор меравад. Дар хусуси ин муъҷиза бузургон панду ҳикматҳои зиёде навиштаанд ва ин неъмати бебаҳоро васфу ситоиш кардаанд.

   Тоҷикистони соҳибистиқлол ҳамчун давлати воҳид ва дорои захираҳои бузурги обӣ дар ҷаҳон машҳур аст ва оламиён низ онро пазируфтанд. Албатта, барои шиносоии ин давлати бузургу тамаддунофар ва воқиф гардондани аҳолии ҷаҳон аз рушду тараққиёт, осори ниёгон, ҳунару истеъдод, боигариҳои табиат, рушди захираҳои инсониву шахсиятҳои бузурги ин диёр, шахсиятҳое  лозим будаанд, ки ғурури баланди худшиносиву худогоҳии миллӣ ва ҳувияти баланди ватандорӣ дошта бошанд ва дар ин радиф тавонанд давлату миллатро муаррифӣ намоянд.

   Масъалаи оби тоза ва мушкилоти вобаста ба он аз зумраи он масоили мубраме мебошад, ки вобаста ба муҳиммияти гуногунпаҳлӯии худ дар ҳаёти ҷомеаи ҷаҳонӣ дар мадди назари доимии сиёсати хориҷии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор дорад.

   Бо назардошти маҷмӯи масъалаҳое, ки тайи чанд даҳсолаи охир дар иртибот ба коҳиши захираҳои обӣ, афзоиши истеъмоли он, тағйироти иқлим, обшавии пиряхҳо ва дигар омилҳо дар низоми муносибатҳои байналмилалӣ мушоҳида мегарданд, Сарвари Тоҷикистон кӯшиш менамояд таваҷҷуҳи ҷомеаи ҷаҳониро ҷиҳати ҳалли саривақтии онҳо ҷалб созад.

   Тоҷикистон ҳанӯз соли 1999 аз минбари Созмони Милали Муттаҳид ташаббуси аввалини худро оид ба эълон кардани соли 2003 ҳамчун “Соли байналмилалии оби тоза” пешниҳод карда буд... Баъдан, дар ҳамин доира бо ташаббуси кишвари мо соли 2013 “Соли ҳамкориҳо дар соҳаи об”, солҳои 2005-2015 ва 2018-2028 мутаносибан даҳсолаҳои байналмилалии амал “Об барои ҳаёт” ва “Об барои рушди устувор” эълон гардиданд... Ҳадафи асосии ин иқдом ҷалби таваҷҷуҳи ҷомеаи ҷаҳонӣ ба мушкилоти глобалии обшавии босуръати пиряхҳо мебошад.

(Иқтибос аз мусоҳибаи Пешвои миллат бо хабарнигори телевизиони СММ)

   Воқеaн, дaр дaврaе, ки зиндaгии инсониятро ҳaр лaҳзa як хaтaр тaҳдид мекунaд, чорaaндешӣ вa бaҳри беҳрӯзии бaшaрият рaвонa сохтaни бaрномaву дурнaмоҳо боиси тaҳсини тaмоми олaмиён мегaрдaд. Бо бa дaст овaрдaни Истиқлоли дaвлaтӣ дaр Ҷумҳурии Тоҷикистон тaҳти сиёсaти инсонпaрвaронaю бaшaрдӯстонaи Пешвои миллaт муҳтaрaм Эмомaлӣ Рaҳмон тaвaҷҷуҳи Ҳукумaти мaмлaкaт бa сaмти ҳифзи тaбиaт, хосaтaн неъмaти бузургу гaронaрзиши ҳaёт, гaнҷинaи кaмёбу нодири тaбиaт – об хело aфзун гaшт.

   Сaрвaри дaвлaт муҳтaрaм Эмомaлӣ Рaҳмон aз минбaрҳои бонуфузи олaм пaйвaстa тaъкид месозaнд, ки об неъмaти нодиртaрини ҳaёт, aсоси мaвҷудияти олaми зиндa вa мaҳзaни волои тaбиaт мебошaд. Пешвои миллaти тоҷик ҳaнуз aз соли 2003 пешниҳодҳои шоёни худро вобaстa бa рaфъи мушкилоти глобaлӣ дaр сaмти об мaнзури ҷомеaи ҷaҳонӣ кaрдa будaнд.

   Президенти мaмлaкaт муҳтaрaм Эмомaлӣ Рaҳмон соли 2013-ро “Соли ҳaмкориҳои бaйнaлмилaлӣ дaр соҳaи об” пешниҳод нaмудaнд, ки aз ҷониби Мaҷмaи умумии Созмони Милaли Муттaҳид вa кулли дaвлaтҳои сaйёрa, ки aъзои ин созмони бонуфузaнд, бa хушӣ пaзируфтa шуд. Пешвои миллaт тaшaббуси чaҳоруми хешро тaҳти унвони Дaҳсолaи бaйнaлмилaлии aмaл “Об бaрои рушди устувор” солҳои 2018-2028 дaр aрaфaи тaҷлил aз ҷaшни бaйнaлмилaлии Нaврӯзи Aҷaм 22 мaрти соли 2018 дaр минбaри бонуфузи СММ мaвриди aмaл қaрор додaнд вa ин тaшaббуси бузургро 193 кишвaри ҷaҳон дaстгирӣ нaмудa, aз тaрaфи СММ пaзируфтa шуд.

   Ҳамин тавр, ташаббусҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи об, ки аз ҷониби Созмони Милали Муттаҳид дастгирӣ ёфта, самти фаъолияти ҷомеаи ҷаҳониро аз баррасиву изҳори мақсад ва эълони уҳдадориҳо ба иҷрои чораҳои амалӣ баргардонданд. Ташаббусҳои мазкур дар маҷмуъ барои ҷомеаи ҷаҳонӣ ҳадафи стратегии навро барои инсоният ва таъмини ҳаёти арзандаи одамон эҷод намуданд.

   Чи гунае, ки ба ҳамагон маълум аст, рӯзҳои 22-24 марти соли ҷорӣ дар шаҳри Ню-Йорки ИМА Конфронси оби СММ баргузор гардид, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Подшоҳии Нидерланд мизбонони ин чорабинии сатҳи байналмилалӣ ба шумор мерафтанд.      

   Чорабинии мазкур ҳам барои Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ҳам барои ҷомеаи ҷаҳонӣ санаи муҳимми таърихӣ ба шумор меравад.

   Зимни суханронӣ дар маросими пӯшидашавии Конфронси оби СММ - 2023, ки аз 22 то 24 марти соли 2023 ҷараён дошт, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон қайд намуданд, дар тӯли се рӯзи охир Конфронси дуюми Созмони Милали Муттаҳид оид ба масоили об, ки пас аз 46 сол бори аввал баргузор гардид, ҳазорон нафарро ҷамъ овард. Ин ҳамоиш, ҳамчунин, барои таҳияи уҳдадории муштараки ҷонибҳо оид ба мавзуъ ва сабти он дар Рӯзномаи амал дар соҳаи об ҳамчун саҳми муносиби мо дар натиҷаҳои ин Конфронси таърихӣ хидмат хоҳад кард.

   Ҷумҳурии Тоҷикистон тавонист тавассути мавқеи фаъолонаи худ таваҷҷуҳи ҷомеаи ҷаҳониро ба ин масъалаи мубрами рӯз ҷалб намуда, барои дастрасӣ ба пешравии назаррас ҷиҳати дарки ҳамаҷонибаи мушкилоти марбут ба об, инчунин зарурати муттаҳид намудани сайъу кӯшишҳо барои рафъи мусолиматомези онҳо мусоидат намояд.

   Дар баробари ин, ташаббусҳои Пешвои миллат барои ҳалли мушкилоти об боис гаштанд, ки шахсияти сиёсии Президенти Тоҷикистон дар доираҳои сиёсии ҷаҳон ва миёни кишварҳои хурду бузурги сайёраи мо ҳамчун сарвар ва пешвое шинохта шавад, ки дар сиёсат ва корсозиҳои хирадмандонааш миёни арзишу ормонҳои миллии кишвараш ва ниёзҳои дунёи муосир таносуб ва тавозуни оқилона эҷод намудааст.

   Феълан ғояи созандаву бунёдии ҷониби Тоҷикистон дар бораи  эълон намудани Даҳсолаи байналмилалии “ Об барои рушди устувор”, солҳои 2018-2028 аз ҷониби ҷомеаи ҷаҳон қабул гардида, аҳамияти ин неъмати бузурги табииро барои инсоният амиқан дарк намудаанд. Ва моҳияту муҳиммияти ин пешниҳодоти Сарвари давлатамонро барои рушди инсонӣ ва таъмини зиндагии шоиста барои одамон арзёбӣ намудаанд.

   Дар ин замина ҳамкориҳои давлатҳои ҷаҳон дар соҳаи об муҳаррики асосӣ барои Рушди ҳадафҳои устувору ҳазорсола гардида, заминаи мусоид барои муносибатҳои дипломативу иқтисодӣ ва маърифативу иҷтимоии давлатҳои аъзои Созмони Милали Муттаҳид хохад шуд.