Институт
- Душанбе, 24 Феврал 2025
АРТИШИ МИЛЛӢ ИФТИХОРИ МИЛЛИСТ!
Тоҳир Садоншоев - нозири калони
кадрҳои Институти илмҳои гуманитарии
ба номи академик Баҳодур Искандарови АМИТ
АРТИШИ МИЛЛӢ ИФТИХОРИ МИЛЛИСТ!
Барои миллати тоҷик, дар баробари ҳамаи он арзишҳо ва арҷгузориҳое ки нисбати таъириху тамаддуни миллӣ доранд, муҳаббат ба Ватан аз ҳама боло меистад. Ин мардум муҳаббати хешро ба ватани аҷдодӣ бо ду намуди фаъолияташ нишон медоданд, ки яке аз дирӯза ободтар гардондани Ватан ва дигаре ҳамеш дар ҳифзи он камар ба миён бастан буд. Яъне обод ва ҳамаҷониба ҳифз намудани Ватан аз хислатҳои азалии миллати мост.
Дар масъалаи ҳифзи Ватан мардуми тоҷик, ба он нигоҳ накарда, ки кадом сулола ва қавмият ба сари ҳокимияту давлатдорӣ буданд, ҳамеша ба по рост истода буданд. Инро кулли санадҳои таърихӣ собит меозанд. Аммо марњилаи таърихе, ки мо дар он зиндагӣ мекунем бузургтарин мисол аст барои ҳамаи мо дар масъалаи ҳифзи Ватан ва Миллат, ки албатта аз шоҳкориҳои беназири Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти мамлакат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон шинохта мешавад. Ин шоҳкорӣ тавассути азхудгузаштагиҳои ин Қаҳрамони миллат ба даст омад ва мо онро имрӯз дар доштани як артиши ҳаматарфа омодаи Ватан мебинем. Артише, ки дар ибтидо ҳатто роҳбари тахассусӣ надошт.
Имрӯз бо ифтихори комил гуфтан метвон, ки 23-юми феврали соли равон аз таъсисёбии артиши миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон 33 сол пур мешавад. Тоҷикистони азизи мо, баъди аз аз байн рафтани Иттиҳоди шуравӣ танҳо бо талош ва заҳматҳои Пешвои муаззами миллат муҳтарам Ҷаноби Олӣ Президенти мамлакат аввалин шуда артиши миллии худро барои таъмини амнияти мардуми шарифи Тоҷикистон ва марзу буми хеш таъсис доданд. Гуфтан зарур аст, ки Ҷаноби Олӣ дар он рӯзҳои сахту сангини соли 1992 ҳуҷҷати барои таъсис додани артиши бонуфузи миллиро ба имзо расонид, ки он барои ҳифзи марзу буми Ватанамон тақдирсозанда буд.
Бо заҳмат ва ҷоинсориҳои Пешвои муаззами миллат давлати Тоҷикистон соҳиби артиши худ гардид. Ногуфта намонад, ки имрӯзҳо Артиши миллии Тоҷикистон ба яке аз нерӯҳои пурқудрат табдил ёфтааст. Ин бошад шаҳодат аз он медиҳад, ки Ҷаноби Олӣ, Пешвои муаззами миллат Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон барои таъмин намудани суботу амнияти хаёти мардум ва мустаҳкам кардани марзу буми мамлакат чӣ хизматҳоеро анҷом дода буд. Мо мардуми сарбаланди тоҷик бояд он рӯзҳои сахт ва аввалин суханони Пешвои миллат, ки дар Шӯрои 16-ум дар Кохи Арбоб иброз намуда буданд, аз ёд набарорем: “Ман ба Тоҷикистон сулҳ меоварам”. Маҳз ҳамин суханон аз он шаҳодат медиҳанд, ки роҳбари ватандӯст ва адолатпарвар Артиши миллиро барои сулҳу амонӣ ва амнияту суботи кишвар таъсис доданд.
Дар Сарқонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар моддаи 43-юм омадааст: “Ҳифзи ватан, ҳимояи манфиати давлат, таҳкими истиқлолият, амният ва иқтидори мудофиавии он вазифаи муқаддаси шаҳрванд аст”. Президенти мамаклакат, Пешвои муаззами миллат муҳтарам Ҷаноби олӣ дар ҳар суханрониашон мардуми шарифи Тоҷикистонро барои ҳифз намудани марзу буми давлатамон таъкид менамоянд. Суханони Пешвои миллат барои мо тоҷикистониён як роҳнамо ва даъвате мебошад, ки мо бояд зиракии сиёсии худро аз даст надода, баҳри ҳифз намудани марзу буми давлатамон саҳмгузор бошем.
Чи хеле, ки Ҳаким Фирдавсии бузург гуфтааст:
Ҳама сар ба сар тан бакуштан диҳем,
Аз он беҳ, ки кишвар ба душман диҳем!
- Душанбе, 24 Феврал 2025
ҲИФЗИ ВАТАН УҲДАДОРИИ КОНСТИТУТСИОНИИ ҲАР ЯК ШАҲРВАНДИ ТОҶИКИСТОН АСТ
Азорабекова Ширингул - ходими калони илмии
шуъбаи таърих, бостоншиносӣ ва мардумшиносии
ИИГ ба номи академик Б. Искандарови Амит
ҲИФЗИ ВАТАН УҲДАДОРИИ КОНСТИТУТСИОНИИ ҲАР ЯК ШАҲРВАНДИ ТОҶИКИСТОН АСТ
Дар Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, дар моддаи 43-юм омадааст, ки «ҳифзи Ватан, ҳимояи манфиати давлат, таҳкими истиқлолият, амният ва иқтидори мудофиавии он вазифаи муқаддаси шаҳрванд аст». Вобаста ба ҳамин барои ҷавонони бо нангу номуси тоҷик ҳифзи Ватан инчунин анъанаи ҷавонмардӣ мебошад, зеро ин як қисми тарбияи ҳувияти миллии халқи тоҷик аст.
Артиши миллии Тоҷикистон дар давраи душвори соли 1993 таъсис гардид. Рӯзи 23-юми феврали соли 1993 бори аввал дар таърихи давлати соҳибистиқлол Артиши миллӣ таъсис шуд ва аз ҳамон давра инҷониб дар ҳамин рӯз дар сар то сари Тоҷикистон Рӯзи Артиши миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷашн гирифта мешавад. Дар даврони соҳибистиқлолии кишвар барои таъмин намудани ҳимояи сарҳади давлатӣ раёсатҳои минтақавӣ, отрядҳои сарҳадӣ, отрядҳои таъиноти махсус, эскадрилияи алоҳидаи ҳавопаймоӣ, дидбонгоҳҳои сарҳадӣ, Донишкадаи олии сарҳадӣ, Гимназияи ҳарбии қӯшунҳои сарҳадӣ бо номи «Ворисони Куруши Кабир» ва садҳо марказҳои таълимӣ, госпиталҳои ҳарбӣ таъсис ёфта, иншооту биноҳои ёрирасон бунёд карда шуданд.
Аҷдодони мо дар ҳар давру замон ҳифзи Ватан ва ҷонфидоӣ баҳри онро барои худ ифтихор медонистанд. Артиш ҳамчун сипари боэътимоди давлати Тоҷикистон ва мардуми тоҷик дар ҳифзи тамомияти арзӣ ва суботу оромии кишвар нақши калидӣ дорад ва имрӯз ҷавонони мамлакат бо ифтихори баланд дар амалисозии стратегияи мустаҳкам кардани иқтидори ҳарбии Ватан ширкат менамоянд. Артиши Тоҷикистон дар айёми бисёр вазнину ҳассоси таърихӣ таъсис дода шуда, на танҳо барои ҳимояи истиқлоли давлатӣ, пойдории давлатдории миллӣ, ҳимояи марзҳои кишвар ва амнияти ҷомеа саҳми басо арзишманд гузоштанд, балки нишонаи возеҳи истиқлоли сиёсии давлати тоҷиконро таҷассум мекунад.
Давлату Ҳукумати мамлакат тайи даврони соҳибистиқлолӣ ба таҳкиму таъмини ҷузъу томҳои Қӯшунҳои сарҳадӣ, фароҳам овардани шароити мусоид барои хизмат ва зиндагии ҳайати шахсӣ таваҷҷуҳи доимӣ ва аввалиндараҷа дода, дар тамоми мавзеъҳои сарҳади давлатӣ дидбонгоҳҳои нави сарҳадӣ ва дигар иншооти заруриро бунёд ва ҷузъу томҳои марзбониро бо техникаву таҷҳизоти муосир, силоҳу муҳиммоти ҷангӣ ва дигар ашёву лавозимоти ҳарбӣ таъмин намуда, ҷавонони тоҷик барои ҳимояи марзу буми кишвари соҳибистиқлоли худ ҷасорату мардонагӣ ва фидокориҳои зиёд нишон дода истодаанд.
Барои софдилонаву садоқатмандона адо намудани хизмати ҳарбӣ дар баробари дигар хизматчиёни воҳидҳову қисмҳои низомии кишвар шумораи зиёди афсарону сарбозони далеру ҷасури артиши миллӣ бо мукофотҳои олии давлатӣ ва рутбаҳои ҳарбӣ сарфароз гардонида шудаанд. Даҳҳо нафар хизматчиёни ҳарбии Қӯшунҳои сарҳадӣ барои ҳифзи сохти конститутсионии давлати тозаистиқлоли тоҷикон, таъмини рӯзгори осудаи сокинон, оромиву суботи мамлакат ва ҳангоми амалиёту муҳорибаҳои зиддитеррористӣ ҷони худро қурбон кардаанд, ки мардуми шарифи тоҷик ва давлату Ҳукумати кишвар номи неки онҳоро ҳаргиз фаромӯш нахоҳанд кард.
Пешвои миллат дар яке аз Паёмҳои худ қайд намуданд, ки дар даврони истиқлоли давлатӣ дар дохил ва хориҷи кишвар зиёда аз даҳ ҳазор нафар ҷавонони мо дар муассисаҳои таълими низомӣ таҳсил намуда, ҳамчун афсар дар ҷузъу томҳои гуногуни Қувваҳои Мусаллаҳ ба Ватан – Модар содиқона хизмат карда истодаанд. Имрӯз низ ҳазорҳо нафар ҷавонони мо дар чунин муассисаҳо таҳсил доранд. Дар баробари ин, моро зарур аст, ки бо дарназардошти шароити имрӯза Қувваҳои Мусаллаҳи худро азнавсозӣ кунем ва онҳоро бо техникаву лавозимоти пешрафтаи ҳарбӣ таъмин намоем.
Бинобар ҳамин, бо ҳидоятҳои Пешвои миллат ҳар як ҷавон бояд худро пеш аз ҳама ҳамчун кафили бехатарии Ватан эҳсос намояд ва бо даъвати он барои корнамоиҳо омода бошад.
- Ҷумъа, 21 Феврал 2025
21-уми феврал - Рӯзи байналмилалии забони модарӣ муборак бод!
21-уми феврал - Рӯзи байналмилалии забони модарӣ муборак бод!
Имрӯз дар тамоми дунё мардум як рӯйдоди муҳимеро ҷашн мегиранд, ки он Рӯзи байналмилалии забони модарӣ ҳаст. Забоне, ки танҳо воситаи иртибот набуда, балки бахши ҷудоинопазир аз фарҳанг, таърих ва ҳувияти мо мебошад. Ин рӯз фурсати олӣ барои ба ёд овардану таъкид аз боигарӣ ва гуногунии забонҳои ҷаҳон, аҳаммияти ҳифзу ташаккули онҳо аст. Ҳар як забон ин таърих, қабати фарҳангӣ ва инъикоскунандаи эҷодиёти шифоҳии халқиятҳои гуногун ба ҳисоб меравад.
Забони модарӣ... Чӣ қадар калимаи ширин ва азиз аст ин! Ин нахустин суханон, нахустин ҳарфҳоест, ки мо дар кӯдакӣ аз модар мешунавем. Ин забонест, ки бо он мо фикр мекунем, эҳсос мекунем ва бо дигарон муошират мекунем. Забони модарӣ - ин ганҷи бебаҳост, ки аз насл ба насл мегузарад ва моро бо таърих, фарҳанг ва анъанаҳои миллатамон пайванд медиҳад.
Дар ҷаҳони имрӯза, ки пур аз гуногунии забонҳост, ҳар як забон дорои арзиши беназир аст. Ҳар як забон - ин як олами бузург аст, ки дар он фарҳанг, таърих ва таҷрибаи халқ таҷассум ёфтааст. Гуногунии забонҳо - ин сарвати умумибашарист, ки бояд ҳифз ва қадр карда шавад. Дарку эҳтиром ба гуногунзабонӣ – ин роҳ ба тақвияту ҳамдигарфаҳмии байни милатҳову нажодҳои мухталиф мебошад.
Бигзор ин рӯз моро ба омӯзиши минбаъда ва нигоҳ доштани тозагӣ ва зебоии он илҳом бахшад. Бигзор он як такони қавӣ барои рушд ва шукуфоии забонҳо ва фарҳангҳои мо, таҳкими минбаъдаи ҳамкориҳои байналмилалӣ дар асоси эҳтиром ва фаҳмиши мутақобила бошад.
Муборак бошад!!!
Муфассал ...