ВАРҚА ОХОНИЁЗОВ – ДОКТОРИ ИЛМҲОИ ФИЛОЛОГӢ, САРХОДИМИ ШУЪБАИ ФОЛКЛОР ВА АДАБИЁТИ БАДАХШОНИ ИНСТИТУТИ ИЛМҲОИ ГУМАНИТАРИИ АМИТ

Чанд андеша оид ба Паёми имсолаи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон «Дар бораи самтҳои асосии сиёсати дохилӣ ва хориҷии ҷумҳурӣ»

Чун анъана, ё дар охир ё дар аввали сол Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон паёми навбатии хешро ба Маҷлиси миллӣ ва вакилони Маҷлиси намояндагон ва албатта, тавассути онҳо ба тамоми мардуми Тоҷикистон ироа менамояд. Ҳадафи Паём ҷамъбасти дастовардҳои сол ва вазифагузорӣ барои соли оянда аст ва аз ин рӯ, ҳар як сохтори давлатию ҳукуматӣ, муассиса ва ташкилот дар партави ҳадафу вазифаҳои Паём нақшаҳои фаъолияти хешро таҳия намуда, ба амалигардонии онҳо сафарбар мегарданд. Ин аст раванди маъмӯлии иҷрои нуктаҳои Паёми Президенти мамлакат!

Муассисаи мо, ки муассисаи илмӣ-тадқиқотӣ аст, бояд таваҷҷуҳро ба нуктаҳои ба ин масъала дахлшуда дар Паём равона созад. Дар зимн чанд нуктаи Паёми имсолаи Президенти муҳтарам, ки метавонанд аз тарафи Институти илмҳои гуманитарӣ (ИИГ) ба н. Б.Искандарови АНИТ дар давоми соли 2023 ба кор гирифта ва баъд аз он низ бар онҳо тамаркуз шавад, зикр мегарданд.

Яке аз нуктаҳои аслии Паёми Президент, ки ба рушди иқтисодии кишвар ишора дорад ва бидуни шубҳа, барои таҳкими мавқеи фарҳангию сиёсии Тоҷикистон дар миқёси ҷаҳон кумаки назаррас менамояд, ин таъкид ба рушди боз ҳам пурсамартари сайёҳӣ мебошад. Сарвари давлат хотирнишон намуд, ки “Тоҷикистон аз 1-уми январи соли 2022 ҷиҳати ҷалби бештари сайёҳон ва сармоягузорони хориҷӣ барои шаҳрвандони 52 кишвари хориҷӣ иқдоми яктарафаи воридшавии бидуни раводид ҷорӣ намуд ва зарур аст, ки ин раванд ба таври самаранок амалӣ карда шавад”.

ИГН, ки ягона муассисаи илмӣ ва тадқиқотӣ дар самтҳои фарҳанг, таърих, фолклору адабиёт ва расму ойини сокинони бумии Бадахшон аст, метавонад яке аз нақшҳои калидиро дар рушду равнақи сайёҳӣ дар ҳудуди Бадахшони Тоҷикистон ва дар оянда Бадахшони Афғонистон ва Вилояти Син Сиз Яни (Қошғар) Ҷумҳурии Халқии Чин бозӣ кунад. Бо дастгирии Мақомоти ҳокимияти давлатии ВМКБ, Кумитаи рушди сайёҳӣ, Кумитаи кор бо ҷавонон ва мақомоту ташкилотҳои дигари дахлдор метавон дар заминаи ИГН фаъолиятҳои зеринро ба роҳ монд:

• таҳияи дастурҳо бо дарбаргирии маълумоти таърихию фарҳангӣ дар бораи Бадахшон-Помир;
• таҳияи дастурҳои роҳбаладӣ бо дарбаргирии ҷойҳои таърихию фарҳангии минтақа;
• ташкил намудани курсҳои махсус барои омӯзондани ҷавонони болаёқат дар самти муаррифии таъриху фарҳанги диёр (аз унсурҳои хонаи ориёӣ (помирӣ) сар карда, то ба асбобҳои мусиқӣ, расму таомули мардум, ҷойҳои таърихӣ, ҷашнҳо ва ғайра);
• омода намудани рӯйнамоҳо бо ҳадафи гузарондани суҳбату мизҳои мудаввари муаррификунанда бо сайёҳон;
• гузарондани суҳбатҳои алоҳида бо сокинони Вилоят дар хусуси қабули сайёҳон ва муаррифии маконҳои таърихӣ ва унсурҳои фарҳангӣ;
• омода намудани сабтҳои гуногун ба шакли роликҳои муаррификунанда ва филмҳои кутоҳҳаҷм;
• ҳаматарафа омода намудани Фонди захираи дастхатҳои ИИГ барои муаррифӣ ба сайёҳон ва дигар меҳмонон.

Нуктаи дигари Паём, ки аз назари ИИГ метавонад мавриди таҳлилу амалишавӣ қарор гирад, таъмини иртиботи он бо муассисаҳои таълимӣ мебошад. Президенти мамлакат дар Паёми хеш таъкид намуд: “Мо мактабро ба ҳайси боргоҳи илму дониш, саводу маърифат ва омӯзгорро чун шахси мафкурасозу тарбиятгари насли наврас эътироф карда, ба онҳо арҷу эҳтиром гузоштанро аз ҷумлаи масъалаҳои муҳимтарин медонем”.

Барои бедор намудани шавқу рағбати толибилмони муассисаҳои таҳсилоти умумӣ ба илм, зарурати иртиботи қавии ИГН бо онҳо боқӣ мемонад. Ба манфиати ояндаи халқу Ватан мебуд, агар ду фаъолияти зерин дар ин самт амалӣ мешуданд:

• ба таври мудаввом ташкил намудани вохӯриҳо ва мизҳои мудаввар бо муаллимону толибилмон дар самти фаъолияти ИГН ва арзишу қимати илм барои рушди оянда;
• ташкил намудани курсҳои махсус барои муаллимони муассисҳои таҳсилоти умумии Вилоят дар самти роҳҳои ҷалби таваҷҷуҳи толибилмон ба таҳқиқу илм;
• таҳияи ва нашри дастур ва роҳнамоҳо дар ин самт;
• ба роҳ мондани алоқа бо муассисаҳои илмию тадқиқотии ватанӣ ва хориҷӣ барои ба роҳ мондани масъалаҳои боло. Ҷои зикр аст, ки Президенти мамлакат ин масъаларо ба тарзи равшану возеҳ дар Паём таъкид намуд, чунончи: “Ҳамзамон бо ин, вобаста ба таъсиси донишгоҳҳои муштарак бо давлатҳои пешрафтаи дунё оид ба омӯзиши илмҳои муҳандисиву технологӣ ба Ҳукумати мамлакат пешниҳодҳои мушаххас манзур намоянд”.

Дуруст аст, ки ҳамаи ин гуфтаҳо ва андешаҳо ба таҳияи як нақшаи мукаммал, кадрҳои болаёқат, буҷаи махсус ва дастгирии расмӣ вобаста ҳастанд, аммо онҳо хаёлӣ набуда, балки заминаи дурусти воқеӣ доранд.

НЕКУШОЕВА Ш.С. – ДОКТОРАНТ ИНСТИТУТА ГУМАНИТАРНЫХ НАУК ИМ. АКАДЕМИКА БАХОДУРА ИСКАНДАРОВА НАНТ

«Создание цивилизованной нации начинается с образования»!

                                                                                               Э. Рахмон

      Слова Президента Таджикистана Эмомали Рахмона в обращении к народу от 23.12.2022г. относительно образования в качестве фундаментальной основы для созидания цивилизованной нации являются весьма релевантными. Очень своевременно подчеркнута роль образования в формировании просвещенной нации и высокоразвитой страны. Все рычаги государственности испокон веков зиждились на образовании, а продвинутые нации и народности всегда преследовали цель развития и укрепления образования и науки своей страны, ибо только постигшие определенного ментального развития нации понимают, что системная прочность страны зависит от общей образованности его жителей. Точным и верным является утверждение Уважаемого Президента нашей страны относительно личности учителя, который в его обращении приравнивается к лицу «формирующий мировоззрение и воспитывающий новые поколения».  Между строк высказываний Президента страны прослеживаются глубокие мысли относительно того, что учителем может быть только тот человек, который обучая других сам является высококвалифицированным специалистом своей области. С этой точки зрения принципиально важно обратить внимание именно на качество образования нашей страны, что и прослеживается в каждом слове Уважаемого Эмомали Рахмона. Ибо страна и государство, которые выделяют необходимое внимание и ресурсы на образование, на деле поддерживают культурную, демократическую и мирную жизнь для отдельных людей и общества в целом. Именно в этом социально-политическом аспекте лежит не только проблема образованности населения, но и проблема его занятости, стабильности социально-экономической жизни страны, которое может быть решен только путем внедрения устойчивой системы образования на всех ее стадиях. Исходя из такой ключевой роли образования и науки в речи Президента страны было подчеркнуто, что «забота о науке и образовании, решение проблем в данном направлении, путем капиталовложения имеет место с целью развития человеческих ресурсов страны».

     Слова Президента страны о том, что «поэтапное развитие сферы образования, роль и значимость преподавателя, а также создание соответствующих условий для подростков и молодежи являются приоритетными направлениями социальной политики страны и правительства» не расходятся с нынешней деятельностью государственных образовательных структур. Следует отметить, что правительством в течении продолжительного периода неоднократно предпринимались шаги для осуществления целей и задач развития образования и науки страны. Только за последние годы такие предпринятые шаги как соглашение между Правительством Российской Федерации и Правительством Республики Таджикистан об организации обеспечения педагогической деятельности, осуществляемой российскими педагогическими работниками в образовательных учреждениях системы общего образования Республики Таджикистан от 30 ноября 2021 года, вступившую в силу 18 мая 2022 года, а также внедрение государственного Проекта «Повышения социально-экономической устойчивости Таджикистана», который в данный момент осуществляется также в трех районах Горно-Бадахшанской автономной области, являются сильными аргументами относительно заботы государства и правительства в деле укрепления науки и образования страны.

     Именно четкое понимание того факта, что «… необразованность, невежество и фанатизм являются источником всех бед человека, а также причиной отсталости общества и застоя страны» Президент Эмомали Рахмон перед Министерством образования и науки страны ставит важную задачу предпринять эффективные меры по внедрению образовательных программ по освоению современных профессий и знаний.

      Слова Президента страны относительно образования и науки всецело проникнуты заботой о благополучии и благосостоянии каждого гражданина Таджикистана и всей страны в целом. Страна, которая не подозревает, что необразованность, невежество - мать злобы, зависти, алчности и всех прочих низких и грубых пороков, а также грехов (Г.Галилей), так и не поймет, что только просвещение становится противоядием от всех бедствий человечества. 

АВВАЛИН ШӮРОИ ДИССЕРТАТСИОНӢ ДАР НАЗДИ ИНСТИТУТИ ИЛМҲОИ ГУМАНИТАРИИ БА НОМИ АКАДЕМИК БАҲОДУР ИСКАНДАРОВИ АКАДЕМИЯИ МИЛЛИИ ИЛМҲОИ ТОҶИКИСТОН ВА НАХУСТИН ДИФОИ РИСОЛАИ НОМЗАДӢ ДАР ДОИРАИ ОН

28 декабри соли 2022 дар Шӯрои диссертатсионии назди Институти илмҳои гуманитарии ба номи Б.Искандарови АМИТ, ки бо ташаббус ва кӯшишҳои зиёди директори институти номбурда, доктори илми филология Қаландариён Ҳоким Сафар таъсис ёфта буд, нахустин бор дар таърихи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон дифои рисолаи номзадии Назаршоева Чилла Раҳимбековна – мудири шуъбаи забонҳои помирии ИИГ АМИТ дар мавзуи “Этнолингвистическое освещение лексики родильного обряда шугнанского языка” баргузор гардид. Унвонҷӯ тадқиқоти илмиро таҳти роҳбарии номзади илми филология Некушоева Шаҳло Саиднуриддиновна дар доираи шуъбаи забонҳои помирии ИИГ АМИТ ба анҷом расонида, дар ҷаласаи Шӯрои диссертатсионӣ 28.12.2022 бо муваффақият дифоъ намуд.

Аъзоёни Шӯрои диссертатсионии назди Интситути илмҳои гуманитарии ба номи Б. Искандарови АМИТ, аз ҷумла, доктори илми филология, профессор Офаридаев Назрӣ, доктори илми филология, профессор Мамадназаров Абдусалом, доктори илми филология Аламшоев Муқбилшо ва дигарон изҳор доштанд, ки таъсиси Шӯрои мазкур як падидаи таърихан муҳим барои илми ВМКБ буда, мақоми Институти илмҳои гуманитариро аз ҷиҳати илмӣ дар арсаи минтақавӣ боз ҳам баландтар мебардорад. Институт дар давоми беш аз 30 соли мавҷудияташ барои минтақа кадрҳои зиёди илмиро омода карда истодааст ва алъон бо таъсис додани Шурои диссертатсионии назди Институти илмҳои гуманитарии ба номи Б. Искандарови АМИТ шароити мусоид барои дифоъ намудани рисолаҳо аз рӯи ду ихтисос 5.9.2. Адабиёти ҷаҳон ва 5.9.6. Забонҳои мамолики хориҷ (забонҳои помирӣ) фароҳам оварда шудааст.