Тошмамадова Ф. – докторант (Phd)-и шуъбаи фолклор ва адабиёти Институти илмҳои гуманитарии ба номи академик Б.Искандарови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон
Маориф – рушди устувори давлат
Соҳаи маориф яке аз соҳаҳои афзалиятноку муҳим ба шумор рафта, дар пешрафту тараққиёти мамлакат бениҳоят саҳми калон дорад. Чунки агар миллат босаводу бомаърифат ва донишманд бошад он миллат дорои ояндаи басо дурахшону дуру дароз хоҳад буд. Яқин аст, ки соҳаи маориф дар ҳар давлат нишондиҳандаи тараққиёти соҳаҳои дигари ҷомеа мебошад.
Пешвои миллат дар Паёми навбатии худ ба Маҷлиси Олӣ бар он таъкид кардаанд, ки давлатро бояд бо кадрҳои баландихтисос таъмин намуд. Дар бобати ин масъала сарвари кишвар муҳтарам Эмомали Раҳмон Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар Вазорату идораҳоро бо мақсади тадбиқи ин лоиҳа вазифадор намуд, ки «Сармоягузории давлатии муҳити таълим, асоси таҳсилоти босифат, чаҳорчубаи миллии рушди таҳсилот дар Ҷумҳурии Тоҷикистонро таҳия намоянд. Барои амалӣ кардани ин лоиҳа муҳити мусоид ва барои дастрасӣ ба таҳсилот, таълиму тарбияи самарабахш, таълифи китобҳои дарсии насли нав, баланд бардоштани сифати таҳсилот, таҳлил ва арзёбии раванди таълиму тарбия ва беҳтар кардани инфрасохтори муассисаҳои таълимӣ таъмин карда шавад». Дар ин маврид бояд омўзгорон аз курсҳои такмили ихтисос ва бозомўзии доимӣ гузаранд, ки танҳо тавассути пешкаш намудани чунин курсҳо барои муаллимон воқеӣ хоҳад буд
Инчунини дигар Пешвои Миллат ба президенти Академияи Миллии илҳои Тоҷикистон муроҷиат карда, таъкид намуданд, ки дар самти тайёр намудани донишмандони соҳибихтисос ва ихтироъкор кўшиш намоянд ва Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар навбати худ маблағи лозимӣ барои чунин иқдомро дареғ намекунад. Дар ин хусус Пешвои миллат фармуданд, ки “Ҳадафи баргузор намудани озмунҳо ҳам дар ҳамин аст, ки нафарони дорои донишу малакаи махсусро пайдо намуда, онҳоро дар самти лозимӣ тарбия намоеду ҳамчун мутахассиси касбӣ омода кунед”.
Бояд зикр намуд, ки дар кишвари мо дар самти маориф - яке аз самтҳои муҳими ҷомеа, раванди таъмини хонандагон бо муассисаҳои нави таълимӣ, муҷаҳҳаз намудани онҳо бо технологияи муосир бо суръат ба роҳ монда шудааст. Тибқи таҳлилҳо ва нишондодҳо дар Паёми соли 2023, муссисаҳои миёнаи умумиро 130 000 нафар хатм намуданд, ба синфи якум бошад 261 000 нафар дохил шуданд. Барои 48000 нафар хонанда дар Ҷумҳурии Тоҷикистон 200 муассисаҳои нави таълимӣ бунёд ва ба истифода дода шуд. Сарфи назар аз ин ба истифода додани ин қадар муассисаҳои таълимӣ, дар кишвар барои 73000 кўдак норасоии ҷои нишаст ба назар мерасад. Яъне бо чунин афзоиши аҳолӣ бояд ҳарсола 400 муассисаи таълимӣ сохта ба истифода дода шаванд. Ба қавли Пешвои Миллат «бесавод мондани миллат боиси бадбахтии давлат хоҳад буд». Пас кўшиш бояд дар самти ҳар чӣ бештар фаро гирифтани наслиҳои минбаъда дар таълиму тарбияи босифат ба харҷ дода шаваду насли наврасро ҳар чӣ бештар аз илмҳои замони муосир бохабар намоем.
Сарвари давлат дар паёми навбатии худ қайд карданд, ки мутобиқи таҳлилҳои ЮНЕСКО ва Бонки ҷаҳонӣ, Тоҷикистон ба гурўҳӣ кишварҳое дохил шудааст, ки барои саҳаи маориф аз тарафи ҳукумат маблағгузории ҳаҷман калон ҷудо карда мешавад. Дар байни 183 кишвари таҳти омўзиш қарор дошта, Тоҷикистон дар ҷои 21–ум меистад, ки албатта,.чунин ҷойгоҳро дар рейтинги умумиҷаҳонӣ касб намудан боиси фахру ифтихори кишварамон мебошад.
Нуктаи муҳими дигаре, ки аз тарафи Пешвои муаззами миллат на танҳо дар Паёми соли 2023, балки дар Паёмҳои пешина ҳам иброз мегардад, ин донистани забони давлатӣ ба дараҷаи олӣ ва аз тарафи ҳамаи табақаҳои ҷомеа омӯхтани забонҳои хориҷӣ мебошад. Дар ин хусус Президенти кишвар таъкид намуданд, ки сарфи назар аз ихтисос барои ҳар як мутахассис донистани на кам аз ду забони хориҷӣ зарур аст. Барои ҳамин дар тамоми зинаҳои таҳсилот аз боғчаи бачагона сар карда то дигар зинаҳо омўзиши забони хориҷӣ ба роҳ монда шавад. Бояд гуфт, ки чунин талаботу пешниҳодоти оқилона танҳо ва танҳо барои пешрафти шахсии ҳар як шаҳрванди Тоҷикистон муҳим хоҳад буд, зеро як шахсияти боистеъдо на танҳо ҷомеаро пеш мебарад, вале сифати зиндагии шахсиву оилавии худро беҳтар намояд.
Хулоса, агар чунин иқдомҳои пешниҳод гардида дар кишварамон бо як дастгирии ҳамаҷониба ба роҳ монда шаванд, соҳаи маорифи Тоҷикистон дар оянда қуллаҳои баландтареро фатҳ хоҳад намуд. Ва мо боварии комил дорем, ки таҳти роҳбарии Пешвои Миллат Муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон кишвари мо рўз аз рўз ба дастовардҳои беназир ноил хоҳад гашт.