Наврӯз ҷашни бостонии мардуми куҳанасл ва куҳанбунёди мо- тоҷикон аст, ки реша дар умқи таърих давонда, орзу ва ормони ниёгони моро бо анҷом додани фароиз, расму оин ва суннатҳо мунъакис карда истодааст. Он як туҳфаи баҳорона аст, ки ривоят ва таърихи мухталифе дар атрофи будани худ офаридааст, ки ёдовар аз фарҳанги мо мекунад.
Навруз ҷашни оғози фарвардин ё фурудагон аст, ки ёодоварӣ аз аҷдод ва ниёгони мо буд, ки гузаштагони мо чунин фикр мекарданд, ки дар панҷ шаб руҳи поки гузаштагон ба хотири шароити зиндагии зиндагон фуруд меоянд ва машғули тамошои ҷашнгирии ин ид мегарданд.
Мардуми со, ки асли хешро ба ориёиҳо мепайванданданд, таърихан ду фасл-гармо ва сарморо ба солшумории хеш изофа карда, тибқи онҳо зиндагиашонро пеш мебурданд. Пас аз муддате тобистон дорои ҳафт моҳ ва зимистон дори панҷ моҳ шуд. Ин ид дар даврони пешин шаш рӯз пай дар ҳам давом дошт ва зимни баргузории он сардорони хонавода новобаста аз бизоати хеш барои ниёзмандон саховат мекарданд. Афву бахшиш, гузаштан аз хатои якдигар, гирифтани аҳволи дармондагон ва фақирон дар рӯзи наврӯз ҳам суннат ва фарзи як иди мардумӣ маҳсуб меёфт.
Таърих гувоҳ аст, ки дар баъзе аз ҳукмронӣ ва салтанату роҳбарии сарони мамлакатҳо идҳо ва ҷашнҳо, новобаста аз характери бууд ва мавҷудашон гум мешаванд, ё тарзи таҷлилашонро иваз менамоянд.
Навруз аз ҷумлаи чунин идҳо аст, ки дар бистари фарҳангҳои мухталиф вусъат ёфта, домани хешро густурда намуда, бо вусъат додани алоумандони хеш то ба имрӯз омада расидааст.
Мо – мардуми тоҷик, ки нухбагони мардуми ориёӣ ҳастем ва бо ифтихори бузург ба расму русуми хеш арҷ мегузорем, ҳамасола таҷаллои баргузории ин идро рангу ҷилваи нав мебахшем.
Имсол ҳам, чун ҳарвақта ҳамаи сокинони Ҷумҳурии Тоҷикистон, минҷумла сокинони Боми Ҷаҳон бо шукргузорӣ аз он ки дар фазои сулҳу субот ва оромишу якдигарфаҳмӣ наврӯзро, ки бо ташаббуси Ҷаноби Олӣ, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон,ҷаҳонӣ шудааст, ҷашн мегиранд, бо намоиш додани урфу одоти мардуми мардуми мо ҷашн гирифта истодаанд. Аҳли кормандон ва ҳайати олимони АИ ИГ ба номи академик Б.Искандаров дар ҳамраъйӣ ва ҳамдастӣ бо ДДХ чорабинии илмию адабӣ ва фарҳангиро бахшида ба ҷашни Наврӯз доир намуданд, ки дар он таоми расму оин, суннат ва урфу одати мардуми мардуми минтақаи куҳии Бадахшон таҷассум ёфт.